W artykule na temat domu przyjaznego dla ludzi starszych i mniej sprawnych obiecałam, że o przystosowaniu łazienki napiszę osobno.  Jest to najtrudniejsze do urządzenia pomieszczenie z dwóch powodów; po pierwsze – ponieważ z reguły jest niewielkie i rzadko, szczególnie w mieszkaniu w budynku wielorodzinnym, mamy możliwość projektowania go, zanim zostanie wybudowane; po drugie – ponieważ zachowanie prywatności korzystającej z niego osoby wymaga umożliwienia samodzielnego używania wszystkich urządzeń.

Zacznijmy od powierzchni. Osoba mająca kłopot z poruszaniem się, a szczególnie osoba korzystająca z wózka, musi mieć odpowiednio dużo miejsca, aby móc swobodnie w łazience i toalecie manewrować, nie narażając się na obijanie o wystające elementy i narożniki ścian etc. Wolna przestrzeń, pozwalajaca na wygodne obrócenie wózka, to koło o średnicy 150cm.
Zarówno muszla, umywalka, prysznic, jak i wanna powinny być wyposażone w boczne uchwyty-podpórki, umieszczone w odpowiedniej odległości.

Same urządzenia trochę różnią się od standardowych. Muszla powinna być dłuższa niż zwykła, dzięki czemu jest odsunięta bardziej od ściany, zamocowana na wysokości około 45 cm, co ułatwia przemieszczenie się na nią z wózka. Z boku powinno być miejsce o szerokości minimum 80 – 85cm, umożliwiające podjechanie wózkiem i, po wsparciu się na uchwytach, przesunięcie się na muszlę. Z tego właśnie powodu jeden z uchwytów musi być ruchomy, aby można go było podnieść.
Uchwyty o długości 60-80cm powinny znajdować się na wysokości około 85cm po obu stronach toalety.
   Na podobnej wysokości należy zamontować uchwyty po obu stronach umywalki, która także różni się od typowych kształtem i wymiarami. Jest płytsza, aby można było pod nią podjechać wózkiem, jak pod stół, a przednia jej krawędź jest specjalnie wyprofilowana, co ułatwia nachylenie się nad nią osobie siedzącej.
I jeszcze jedno – spróbujcie się przejrzeć w normalnym lustrze nad umywalką, siedząc na krześle – marne szanse, żeby coś zobaczyć; dlatego lustro powinno być uchylne, tak, żeby można je ustawić pod dogodnym kątem.

Jednym z, wydawało by się, drobiazgów jest ulokowanie przycisku spłuczki i papieru toaletowego tak, aby umożliwić osobie mniej sprawnej ich użycie. Bardzo często do jednego z uchwytów dodaje się wieszak na papier. Alternatywnym rozwiązaniem jest muszla z funkcją bidetu, z wbudowaną fotokomórką aktywujacą spłukiwanie.
Również kran z fotokomórką jest bardzo przydatny, szczególnie dla osób mających ograniczoną sprawność manualną.
Zwróćmy jeszcze uwagę na miejsce na ręczniki i mydło, oraz półeczki na różne łazienkowe kosmetyki, które powinny być w zasięgu ręki osoby siedzącej na wózku, czyli nie niżej niż 40 cm i nie wyżej  niż 130 cm. Na podobnej wysokości należy instalować również wszelkie włączniki i przyciski.

   I jeszcze słów parę o korzystaniu z prysznica. Firmy produkujące wszystkie wspomniane uchwyty, oferują również specjalne, montowane do ściany krzesełka, które umożliwiają samodzielną kąpiel. Takie krzesełko jest również przydatne dla osoby starszej, mającej problemy z dłuższym staniem. Warto też zrezygnować z tradycyjnego brodzika na rzecz obniżenia posadzki z zamontowaną kratką odpływową. Nie ma wtedy ryzyka, że ktoś się potknie krawędź brodzika, a w przypadku osoby na wózku to jedyny sposób na samodzielne używanie prysznica. Producenci oferują specjalne kabiny prysznicowe bez dolnej prowadnicy.

Jest, niestety, jedna poważna przeszkoda. Takiego rozwiązania nie można zastosować w większości mieszkań w budynkach wielorodzinnych już istniejących z powodu konieczności podłączenia odpływu. Alternatywą może być bardzo płytki, specjalny brodzik lub wanna wyposażona również w ruchome siedzisko, ale takie rozwiązania są rzadziej spotykane. Poza tym dla osób starszych, ale jeszcze w miarę sprawnych, może wystarczy tylko zwykły uchwyt wzdłuż wanny, ułatwiający wstawanie.


Krany i włączniki powinny być odpowiednio duże, proste w użyciu i umieszczone na odpowiedniej wysokości. W drzwiach nie powinno być progu, a na posadzce należy położyć w miarę antypoślizgowe płytki. Być może warto też pomyśleć o dzwonku, takim jak w łazienkach szpitalnych, który by pozwalał wezwać pomoc w razie kłopotów.

Urządzając łazienkę, dobierajmy rozwiązania i wyposażenie maksymalnie dostosowane do potrzeb konkretnej osoby. Zawsze pamiętajmy, że wyposażenie będzie inne, jeśli użytkownikiem jest ktoś poruszający się na wózku, a inne, jeśli ktoś ma „tylko” kłopoty ze sprawnym poruszaniem się.


Ilustracje pochodzą ze strony Koła