Słyszymy, widzimy, jesteśmy świadkami, z bezsilności zaciskamy pięści. Dlatego kobiety zaczęły krzyczeć, na całym świecie. Jedną z manifestacji tego krzyku stała się 16 dniowa kampania, która odbywa się tak, jak w roku poprzednim, między 25 listopada a 10 grudnia.

16 Dni Przeciw Przemocy Wobec Kobiet to międzynarodowa kampania, organizowana od 1991 roku przez Women’s Global Leadership Institute. Idea samej walki z dyskryminacją zrodziła się na Forum Środowisk Kobiecych Ameryki Łacińskiej i Karaibów, na samym początku lat osiemdziesiątych; wtedy też 25 listopada ogłoszono Międzynarodowy Dzień Walki z Przemocą Wobec Kobiet. W ten sposób upamiętniono zabójstwo sióstr Mirabel (Patrii, Minerwy i Marii Teresy) dokonane w 1960 roku na terenie Republiki Dominikany na polecenie tamtejszego dyktatora, Rafaela Trujillo. W 1999 roku ONZ oficjalnie uchwaliła 25 listopada Międzynarodowym Dniem na Rzecz Eliminacji Przemocy wobec Kobiet.

   Kolejne ważne daty, które zostały objęte hasłem „16 dni”, to:
1 grudnia – Światowy Dzień AIDS. W dniu tym rozpoczynają się kampanie zachęcające do wsparcia i rozwoju programów prewencyjnych i edukacyjnych dotyczących zagadnień związanych z HIV/AIDS. Po raz pierwszy światowy Dzień AIDS obchodzono w 1988 roku po międzynarodowym spotkaniu ministrów zdrowia, na którym podjęto zobowiązania zmierzające do wzbudzenia ducha tolerancji i lepszej wymiany informacji na temat HIV/AIDS. Obchody światowego Dnia AIDS mają przyczynić się do wzmocnienia działań na rzecz powstrzymania epidemii AIDS ( http://www.unaids.org ).

6 grudnia – Rocznica Masakry w Montrealu. W środę 6 grudnia 1989 roku, około piątej po południu, dwudziestopięcioletni mężczyzna, Marc Lepine wszedł do budynku Politechniki Uniwersytetu w Montrealu niosąc automat kaliber 223. Strzelając zabił 14 kobiet i ranił 13 innych osób: 9 kobiet i 4 mężczyzn. Oświadczył, iż uczynił to, ponieważ uznał za niewłaściwe, by kobiety kończyły studia techniczne. Zanim popełnił samobójstwo, napisał list, w którym umieścił tyradę przeciwko feministkom i listę 19 prominentnych, najbardziej znienawidzonych przez niego kobiet. 14 kobiet, które zginęły w masakrze 6 grudnia to Anna-Maria Edward, Anna-Maria Lemay, Annie St. Arneault, Annie Turcotte, Barbara Daigneault, Barbara Maria Klueznick, Genevieve Bergeron, Helen Colgan, Maud Haviernick, Maryse Laganiere, Maryse Leclair, Michele Richard, Natalie Croteau i Sonia Pelletier. Ofiary szaleńca stały się symbolem przemocy i dyskryminacji  kobiet. Kobiety w całym kraju organizowały czuwania, marsze, upamiętniające tę tragedię. Dzięki temu wzrosło wsparcie dla programów edukacyjnych pozwalających zminimalizować przemoc wobec kobiet. Tworzono zarówno rządowe jak i lokalne programy i projekty mające zapewnić przeciwdziałanie przemocy wobec kobiet. W roku 1991 Rząd Kanady ogłosił 6 grudnia Narodowym Dniem Pamięci i Działań przeciw Przemocy Wobec Kobiet.
W roku 1993 organizacja pod nazwą Grudniowa Koalicja skoncentrowała się na gromadzeniu środków pozwalających na zorganizowanie bezpiecznej przestrzeni dla kobiet i dzieci narażonych na przemoc. Podjęta w tym samym roku kampania Zero Tolerancji otwierała przed mężczyznami szansę nowej solidarności z kobietami w ruchu na rzecz przeciwdziałania przemocy. Bezpośrednim następstwem masakry w Montrealu było też zorganizowanie się grupy matek zamordowanych kobiet, działających na rzecz ograniczenia dostępu do broni i promowania świadomości dotyczącej przemocy wobec kobiet (więcej informacji na stronie internetowej organizacji Men for Change).

10 grudnia – Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. Tego dnia obchodzona jest rocznica podpisania w 1948 roku Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Wtedy właśnie narody świata połączyły się w nadziei zakończenia i osądzenia fali ludobójstwa, jaka miała miejsce podczas II wojny światowej. Deklaracja była pierwszym tak ważnym aktem Organizacji Narodów Zjednoczonych. Zawarta w niej wykładnia podstawowych praw człowieka stała się podstawą do przyjęcia późniejszych dokumentów międzynarodowych. Rezolucja 217A (III) Zgromadzenia Ogólnego ogłosiła „(…)Powszechną Deklarację Praw Człowieka jako wspólny cel dla wszystkich ludów i narodów, aby każda jednostka i każdy organ społeczeństwa, zachowując stale w pamięci niniejszą Deklarację, dążyły poprzez nauczanie i wychowanie do coraz pełniejszego poszanowania tych praw i wolności(…)”.

„16 dni” to tylko symbol, bo środowiska kobiece działają przez cały rok. Jednak w tym szczególnym czasie ponad tysiąc organizacji z blisko 130 krajów łączy się pod wspólnym hasłem, które określa jasno postawione cele:
– budowanie świadomości, że przemoc ze względu na płeć stanowi pogwałcenie praw człowieka,
– wzmocnienie lokalnych struktur przeciwdziałających przemocy wobec kobiet,
– budowanie powiązań pomiędzy lokalnymi i międzynarodowymi inicjatywami na rzecz powstrzymania przemocy wobec kobiet,
– wzmacnianie solidarności kobiet na całym świecie,
– tworzenie narzędzi nacisku na rządy, w celu wyegzekwowania wywiązania się władz z deklaracji powstrzymania przemocy wobec kobiet.

   W zeszłym roku tematem akcji była „Przemoc Wobec Kobiet i HIV/AIDS”. Miała na celu podkreślenie powiązanie przemocy wobec kobiet i epidemii HIV/AIDS. W Warszawie jednym z haseł przewodnich była „Suka”: „No bo ta suka mnie prowokowała” – autorski projekt Magdy Gryszko oraz Grupy Tworzywo OFF (pinezka, styczeń 2005). W tegorocznej 16 Dniowej Kampanii zachęca się do zaplanowania działań, które szczególny nacisk kładłyby na wpływ przemocy na zdrowie kobiet w wymiarze fizycznym, seksualnym, emocjonalnym i społecznym. Tym razem w Warszawie akcja upływa pod hasłem „Więzy rodzinne” i jest nadal koordynowana przez Magdę Gryszko oraz Annę Czarnotę wraz ze sztabem zaangażowanych ludzi. Autorki postulują:
„Pierwszym i podstawowym krokiem w walce z przemocą jest przełamanie milczenia. Chcemy doprowadzić do dyskusji na temat wartości, przekonań i stereotypów zaklejających usta społeczeństwu i kobietom doświadczającym przemocy w rodzinie. Chcemy skierować światło na społeczeństwo, instytucje i organizacje zamykające kobiety w czterech ścianach domu – z katem.”

Materiały reklamowe, podobnie jak w przypadku zeszłorocznej „Suki”, są dosłowne i w hasłach i w grafice: „Więzy rodzinne”, „I niech jej nie opuszcza aż do śmierci”, „Cztery kąty i kat piąty”. Większe nagłośnienie akcji w mediach, dodatkowe ręce do pracy (włączenie się kolejnych organizacji) sugerują jej sukces. Jakie przyniesie rezultaty, to się okaże niebawem? W przypadku „Suki” wyraźnie poruszono społeczeństwo i zwrócono uwagę na problem. Być może również dzięki takim działaniom, odnotuje się poprawę sytuacji kobiet. Wszelkie reakcje i działania będą na pewno lepsze niż obojetność, marazm czy brak jakiegokolwiek odzewu.

Źródła: www.feminoteka.pl oraz materiały konferencyjne.

Autorki plakatów: Magda Gryszko i Anna Czarnota